2. Overzicht – rechten van de medezeggenschap

De medezeggenschap vertegenwoordigt de studenten en medewerkers van hun instelling, maar hoe precies? Op het meest abstracte niveau door haar rechten uit te oefenen. Deze handreiking zet de rechten van de medezeggenschap op een rij. De belangrijkste hiervan (het instemmings-, advies-, initiatief-, en informatierecht, en het recht op ondersteuning) leggen we uit in deze handreiking. Over hoe het uitoefenen van deze rechten er in de praktijk uitziet is meer te vinden op deze pagina.

Deze handreiking is opgedeeld in twee overkoepelende delen: Universiteiten en Hogescholen. Op deze twee typen onderwijsinstelling zijn verschillende hoofdstukken van de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) van toepassing (Hoofdstuk 9 en 10 respectievelijk). Over het algemeen komen de rechten sterk overeen tussen de twee, maar er zijn verschillen. Zorg dat je op de juiste plek op deze pagina kijkt!

In deze overkoepelende delen gaan we verder in op de drie niveaus: centraal, decentraal en opleidingsniveau. Vooral tussen centraal/decentraal en het opleidingsniveau kan veel verschil zijn in rechten. Verder zijn er op universiteiten ‘dienstraden’, medezeggenschapsorganen verbonden aan centrale diensten (bijv. de bibliotheek, communicatie, financiën etc.)

Voor een uitgebreide toelichting op (de nuances van) de individuele rechten is de “WHWatisdat!?” een goede bron (voor studenten). Verder is de WHW zelf natuurlijk ook een goede bron: Hoofdstuk 9: Het bestuur en de inrichting van de universiteiten en Hoofdstuk 10: Het bestuur en de inrichting van de hogescholen.

Studenten hebben bij een ongedeeld stelsel minstens de rechten hebben die ze bij een gedeeld stelsel zouden hebben (WHW art. 9.30 lid 3; óf WHW art. 10.16a lid 3). Voor medewerkers geldt dit in de praktijk vaak ook, daarnaast vallen ze bij een ongedeeld stelsel óók onder de WOR (WHW art. 9.30 lid 1a; óf WHW art. 10.16a lid 1a). Hierom kiezen we ervoor om de rechten en plichten van de medezeggenschap onder de verschillende stelsels in de regel niet apart te behandelen.
Meer over de verschillende medezeggenschapsstelsels is hier te vinden.

In deze handreiking behandelen we de rechten die voortkomen uit de WOR (nog) niet. We hebben wel de ambitie om dit in de toekomst toe te voegen.

Universiteiten:
Centraal:
De bekendste rechten:

  • Instemming (WHW art. 9.33; WHW art. 9.30a; WHW art. 9.32a geldt)
  • Advies (WHW art. 9.35; WHW art. 9.33a; WHW art. 9.32a geldt)
  • Informatie (WHW art. 9.32 lid 5, 6)
  • Initiatief (WHW art. 9.32 lid 2)

De minder bekende (maar wel heel belangrijke!) rechten:

  • Ondersteuning (WHW art. 9.48 lid 1)
  • Scholing (WHW art. 9.48 lid 2)
  • Overleg
    • RVT (WHW art. 9.8 lid 2)
    • CvB (WHW art. 9.30a lid 5; WHW art. 9.32 lid 1, 2a)
  • Aanspannen van een geschil (WHW art. 9.40 lid 1)
  • Bescherming (WHW art. 9.32 lid 9, 10)

De obscure (en nog steeds erg belangrijke) rechten:

  • Inspraak benoeming CvB-leden (WHW art. 9.3)
  • Voordracht één RvT-lid (WHW art. 9.7 lid 2)
  • Inwerking (soort van) (WHW art. 9.32 lid 5)
  • Indienen verzoek tot oordeel van College van de Rechten van de Mens (WHW art. 9.34J)

Decentraal:

  • De bevoegdheden van de decentrale medezeggenschap worden voor een groot deel bepaald door het Reglement voor de Universiteitsraad (WHW art. 9.34h)

De bekende rechten:

  • Instemming (WHW art. 9.37 lid 2; WHW art. 9.38)
  • Advies (WHW art. 9.37 lid 2)
  • Informatie (WHW art. 9.38a)
  • Initiatief (WHW art. 9.38a)

De minder bekende (maar wel heel belangrijke!) rechten:

  • Ondersteuning (WHW art. 9.48 lid 1, 3)
  • Scholing (WHW art. 9.48 lid 2, 3)
  • Overleg (WHW art. 9.38a)
  • Horen voorgenomen benoeming/ontslag decaan/FB (WHW art. 9.13 lid 2)
  • Aanspannen van een geschil (WHW art. 9.40 lid 1)

Opleidingsniveau:

  • Instemming (delen van de) OER (WHW art. 9.18 lid 1a)
  • Advies (delen van de) OER (WHW art. 9.18 lid c)
  • Initiatief (WHW art. 9.18 lid 1d, 4)
  • Overleg (WHW art. 9.18 lid 5)
  • Ondersteuning (WHW art. 9.48 lid 1, 3)
  • Scholing (WHW art. 9.48 lid 2, 3)

Dienstraden:

  • Instemmingsrecht (WHW art. 9.50 lid 4)
  • Advies (WHW art. 9.50 lid 2)
  • Initiatief (WHW art. 9.50 lid 3)

Hogescholen:
Centraal:
De bekendste rechten:

  • Instemming (WHW art. 10.16b lid 2, 3, 6, 7; WHW art. 10.20; WHW art. 10.21 lid 2; WHW 10.24 lid 1; WHW art. 10.19a geldt)
  • Advies (WHW art 10.20a lid 1-3; WHW art. 10.19a; en WHW art. 10.23 lid a-d gelden)
  • Informatie (WHW art. 10.19 lid 6)
  • Initiatiefrecht (WHW art. 10.19 lid 2)

De minder bekende (maar wel heel belangrijke!) rechten:

  • Ondersteuning (WHW art. 10.39 lid 1)
  • Scholing (WHW art. 10.39 lid 2)
  • Overleg
    • RvT (WHW art. 10.3d lid 5)
    • CvB (WHW art. 10.16b lid 5; WHW art. 10.19 lid 1, 2)
  • Aanspannen van een geschil (WHW art. 10.26)
  • Bescherming (WHW art. 10.19 lid 9, 10)

De obscure (en nog steeds erg belangrijke) rechten:

  • Voordracht één RvT-lid (WHW art. 10.3d lid 4)
  • Inspraak benoeming CvB-leden (WHW art. 10.2 lid 3)
  • Horen voorgenomen benoeming/ontslag CvB (WHW art. 10.24 lid 3)
  • Inwerking (soort van) (WHW art. 10.19 lid 5)

Decentraal:

  • Het instemmings- en adviesrecht van de decentrale medezeggenschap wordt voor een groot deel bepaald door de verantwoordelijkheden die bij de faculteit gelegd zijn. Als de centrale raad er rechten over gehad zou hebben, heeft de decentrale raad er nu rechten over. (WHW art. 10.25 lid 1)
  • Ondersteuning (WHW art. 10.39 lid 1, 3)
  • Scholing (WHW art. 10.39 lid 2, 3)

Opleidingen:

  • Instemming (delen van de) OER (WHW art. 10.3c lid 1a)
  • Advies (delen van de) OER (WHW art. 10.3c lid 1c)
  • Ondersteuning (WHW art. 10.39 lid 1, 3)
  • Scholing (WHW art. 10.39 lid 2, 3)
  • Overleg (WHW art. 10.3c lid 5)

Scroll naar boven